In Drenthe zijn ze koploper op het gebied van community: ‘We kijken naar elkaar om’

In de regio Drenthe gaan maar liefst 17 ouderenzorgorganisaties in gesprek naar aanleiding van de theatervoorstelling ‘Mag ik je kussen?’. Met elkaar èn met andere partijen die kunnen bijdragen aan de zorg voor onze ouderen. Dat zijn gemeentes, woningcorporaties, huisartsen, mantelzorgers en ga zo door. Eén van de oplossingen wordt reeds gevonden in zorgzame gemeenschappen - oftewel community’s. Hoe? Door samenwerking tussen mensen en hun netwerk te stimuleren waardoor de professionele zorg wordt ontlast.

Om de uitdagingen van de zorg te overwinnen moeten alle hens aan dek. Samenwerken staat hoog op de prioriteitenlijst. In Drenthe bestaat Gezonde Marke - een samenwerking tussen zorg- en welzijnsorganisaties, gemeenten, de provincie, zorgverzekeraars en inwoners, die door het bouwen van community’s werken aan positieve gezondheid en zelfredzaamheid. “Niks doen is geen optie”, deelt Christine van der Vorm, programmamanager bij de Gezonde Marke. We spraken haar over hun Drentse droom, het community gevoel en de transformaties.

Krachten bundelen 

Door de vergrijzing en een tekort aan zorgpersoneel groeit de druk op de zorg. “Meer handen in de zorg bieden geen voldoende oplossing, en ze zijn er ook niet. Het is aan ons - de maatschappij - om zorg beschikbaar te stellen. Nu en in de toekomst.”, aldus Roeli Mossel, bestuurder bij de Noord Nederlandse Coöperatie van Zorginstellingen (NNCZ). 

Eén van de mogelijke oplossingen zit hem in community’s. Met faciliteiten voor ouderen, bewoners die naar elkaar omkijken en instanties die hun krachten bundelen kunnen ouderen langer - en bovenal prettiger - thuis blijven wonen. “Gepensioneerden willen in Drenthe mooi buiten wonen, maar denken al snel: shit, straks zit ik hier met mijn rollator in the middle of nowhere”, aldus Christine. “Wie brengt mijn medicijnen? Hoe kom ik naar de fysio? Voor die groep mensen willen we niet dat er 's ochtends iemand van thuiszorg langskomt, een uur later van de apotheek en 's middags iemand van de boodschappen. Nee, we willen alles aan één iemand kunnen meegeven, een vertrouwd gezicht. Dat kan het verschil maken.”

“Door gewoon te doen, komen we steeds dichter bij het realiseren van onze droom”

Netwerk bouwen

Gezonde Marke is een netwerkorganisatie met een droom: in 2040 tien gezonde jaren toevoegen aan het leven van elke Drent, zowel mentaal als fysiek. “In Drenthe hebben we veranderplezier. De bestuurders van Gezonde Marke hebben allemaal een baan ernaast, maar doen mee uit liefde voor de provincie. Het gaat ook over de toekomst van hun eigen organisaties. We willen met zo min mogelijk geld en uren, de hoogste kwaliteit behalen”, aldus Christine. “Ons bestuur bestaat uit vertegenwoordigers van zorg- en welzijnsorganisaties, wethouders, ziekenhuizen, de GGZ en GGD. Ik faciliteer de bestuurlijke samenwerking, organiseer de uitvoering van de werkagenda en ontwerp de lerende aanpak. We zijn in 2023 begonnen en hadden nooit eerder zoiets opgezet. Maar door te doen, komen we steeds dichter bij het realiseren van onze droom.” 

De organisatie kent zes strategische doelen, verdeeld over zes coalities. “Die werken heel nauw samen en overleggen continu over doelen als vitaal ouder worden in je eigen leefomgeving, gezondheid en levensstijl, veerkrachtig samenleven, mentale gezondheid, toegang tot de zorg, digitalisering en een toekomstbestendige arbeidsmarkt. We geloven erin dat we oplossingen over het hoofd zien, wanneer we vraagstukken behandelen in een domein waarin het is ontstaan. De verschillende betrokkenen bieden vernieuwende en relevante ideeën."

“Als de theatermakers mensen kunnen raken, dan vind ik dat heel mooi”

Gemeenschapszin

Iedereen gehoord en gezien laten voelen, niet alleen ouderen, maar ook jongeren, bestuurders en professionals, is waar Gezonde Marke voor staat. “Het bouwen van een community is mensenwerk. Het is luisteren en regelen. In Drenthe zijn mensen verbonden met elkaar, omdat ze het hele leven op elkaar leunen en naar elkaar omkijken. Dat is echt waarom mensen hierheen verhuizen en blijven”, vertelt Christine. 

De vergrijzing in Drenthe is hoger dan in de rest van Nederland. 17 Drentse zorgorganisaties organiseerden de theatervoorstelling om aansluitend samen in gesprek te gaan met impactmakers uit de regio Drenthe. “Uiteindelijk zijn we allemaal mensen met ouders en worden we zelf ook eens oud. Als het de theatermakers lukt om mensen te raken en in beweging te brengen voor zorg voor elkaar, dan vind ik dat heel mooi”, aldus Christine.

Luisteren en regelen

Van onder naar boven en van oost naar west: op alle plekken in Drenthe streeft Gezonde Marke naar gelijke mogelijkheden. “Het is continu schakelen. Slaat een oplossing aan? Dan kijken we of we het op meerdere plekken kunnen toepassen. Neem het project Assen Bloeit. Hier is een oude kerk getransformeerd tot ontmoetingsplek voor mensen uit de wijk. Sommigen hebben daar een brei- of sjoelclub of koken samen. Dat willen we voor iedere plek in Drenthe, maar soms is er geen budget om buurtcentra te onderhouden of een buurtbeheerder te betalen.” 

Gelukkig kent de regio genoeg individuen die hun nek uitsteken. “Het maakt hier niet uit of je een inwoner of een bestuurder van het Wilhelminaziekenhuis in Assen bent. Zo hebben we een denktank voor 60-plussers, waar sommige 80-plussers al vijftien jaar actief meedraaien in allerlei initiatieven. Dat zijn echt de drijvende krachten van de ontwikkelingen in Drenthe.”

“In Drenthe zijn mensen verbonden met elkaar en kijken ze naar elkaar om”

Veranderplezier

Een ander voorbeeld is Dokter Drenthe - toekomstbestendige huisartsenzorg. Een initiatief om het dreigende tekort aan huisartsen op te lossen. “30.000 mensen in Zuidoost-Drenthe dreigen hun huisarts kwijt te raken. De oplossing is digitalisering. We denken vaak dat ouderen niet met technologie overweg kunnen, maar we zien genoeg voorbeelden waar dat wél lukt. Het heeft soms wel tijd, aandacht en uitleg nodig. Patiënten vinden het juist fijn als een apparaat de hartslag en bloedwaarden kan aflezen, waardoor een taxi overbodig wordt.” 

Zorg aan huis ontlast ook huisartsen. “Hans Mulder, voormalige bestuurder van het Wilhelminaziekenhuis in Assen, heeft zich nu ook bij Dokter Drenthe gevoegd als voorzitter van de raad van bestuur. Zijn reden? Omdat de toekomst van zorg ook volgens hem in de buurt van patiënten ligt. Mijn tip aan andere - startende - community’s is om te praten met ouderen. Ze brengen veel wijsheid en levenservaring met zich mee. Denk niet: 'Joh, u bent oud, dus ga maar zitten’, maar luister naar de verhalen. Dat maakt ouder worden niet alleen mooi, maar ook waardevol. Ook met hen kunnen we samenwerken.” 

Lees meer over de theatervoorstelling 'Mag ik je kussen?' voor de brede doelgroep.